Ayreon's debuutalbum "The Final Experiment", uitgebracht in 1995, is een meesterwerk dat de grenzen van progressieve metal, rock en symfonische muziek verzet. Met een speeltijd van bijna anderhalf uur biedt dit album een rijk en divers geluid, variërend van krachtige power metal tot subtiele symfonische elementen. De tekst gaat over Ayreon, een blinde minstreel die in de zesde eeuw in Brittannië leeft en telepathische visioenen ontvangt.
Het album begint met een intrigerend prologue en neemt je mee op een reis door tijd en ruimte, met epische nummers als "The Banishment" en "Eyes of Time". De semi-acoustische versies van enkele nummers voegen een unieke en intieme dimensie toe aan het album. De vocale arrangementen, uitgevoerd door topzangers, zijn fantastisch en de melodieën en riffs zullen je lang bijblijven.
"The Final Experiment" is een mijlpaal in de carrière van Arjen Lucassen en Ayreon, en het is duidelijk waarom dit album al dertig jaar na zijn uitgave nog steeds geliefd is bij fans van progressieve en symfonische muziek. Of je nu een fan bent van krachtige gitaarriffs, epische vocalen of complexe composities, dit album heeft voor ieder wat wils.